CAD Çizimini Dışa Aktarırken Hangi Formatı Seçmeliyiz?
DXF, DWG, PDF ve diğerleri
CAD’de hazırladığın çizimi “dışarı almak” aslında şu sorudur: Bu dosyayı kim, hangi yazılımda, hangi amaçla kullanacak?
Yanlış format seçimi; ölçü kaybı, ölçek hatası, spline’ların bozulması, layer karmaşası veya CNC’de “köşeli” yüzeyler gibi sorunlar doğurur.
Aşağıdaki rehber, atölye/CNC tarafında en sorunsuz akışı hedefler.
1) 2D teknik çizim mi, CNC kesim profili mi, 3D model mi?
Önce bunu ayır:
A) Teknik resim (ölçülendirme, tolerans, notlar) göndereceksen
En iyi seçenek: PDF (vektör)
- Herkes açar, yazdırır, ölçü ve notları görür.
- Revizyon takibi kolaydır.
PDF “vektör” üretildiyse çizgiler keskin kalır; taranmış (raster) PDF olursa yakınlaştırınca piksellenir. Vektör–raster farkı bu yüzden önemlidir.
AutoCAD tarafında da PDF’ler çoğu zaman raster’a göre daha doğru/uygun görülür (içeriğe bağlı).
Ne zaman DWG/DXF de eklenir?
Karşı taraf çizimi düzenleyecekse PDF’ye ek olarak DWG/DXF gönderirsin.
B) CNC router / lazer / plazma için 2D kesim yolu (kontur) göndereceksen
En yaygın ve güvenli seçenek: DXF
DXF, AutoCAD tabanlı sistemler arasında “değişim” için tasarlanmış bir formattır.
DXF gönderirken 5 kritik kural (CNC’de sorun çıkaranlar):
- Ölçek/ünite: mm mi inch mi? Dosya içine not yaz (ör. “UNITS = mm”).
- Spline’ları yaylara çevir: Spline/NURBS bazı CAM’lerde segmentlere bölünür, yüzeyde iz yapar.
- Polyline kullan: Dağınık line parçaları yerine birleşik polyline daha sağlıklıdır.
- Katman (Layer) düzeni: Kesim, markalama, delik, gravür ayrı layer.
- Çift çizgi/çakışma kontrolü: Üst üste iki kontur CNC’de iki kez keser.
Router tarafında “DXF mi SVG mi?” sorusu da gelir. Genel üretim/CAM ekosisteminde DXF daha evrenseldir; SVG ise daha çok grafik/laser yazılımlarında popülerdir.
C) 3D parça (işleme, ölçüsel doğru solid) göndereceksen
En iyi “nötr” seçenek: STEP (.stp/.step)
STEP, farklı CAD’ler arasında 3D veriyi taşımak için çok yaygın bir standarttır ve ISO 10303-21 kapsamında kullanılır.
IGES ne zaman?
IGES daha eski bir akıştır; çoğu durumda STEP daha sorunsuzdur (solid bütünlüğü, yüzey kapanması vb.).
Yine de bazı yüzey tabanlı işlerde IGES istenebiliyor.
D) 3D “mesh” tabanlı işler (heykel/kabartma/organik yüzey) göndereceksen
STL burada devreye girer ama şunu bil:
STL, yüzeyi üçgenlerle (triangles/facets) yaklaşıklar; tolerans kötü seçilirse “facet/fasetli” yüzey görürsün.
Pratik öneri:
- Yüzeyde kırıklık görüyorsan STL export’ta tolerance/chord height değerini küçült.
- Ama aşırı küçültürsen dosya büyür ve CAM ağırlaşır.
2) DWG mi DXF mi? Farkı ne?
- DWG: AutoCAD’in “native” çizim formatıdır; bloklar, 2D/3D tasarım verisi gibi bilgileri taşır ve format dönemsel olarak güncellenir.
- DXF: “Drawing Interchange Format”; farklı sistemler arasında veri alışverişi için geliştirilmiştir.
Pratik sonuç:
- Karşı taraf AutoCAD/benzeri ile düzenleme yapacaksa DWG iyi.
- CNC/CAM tarafında profil aktarımı için DXF daha stabil.
3) PDF ne zaman doğru seçim?
- Onaya/teklif dosyasına
- İmalat resmine (ölçüler, toleranslar, notlar)
- Revizyon karşılaştırmasına
Ama: PDF’yi “kesime girecek kontur” olarak göndermek çoğu atölyede ek iş çıkarır (özellikle taranmış PDF). Vektör PDF bazen işe yarasa da, CNC için genelde DXF daha akıcıdır.
4) Hızlı seçim kılavuzu
- Müşteriye onay/teknik resim: PDF (+ gerekirse DWG)
- CNC router/laser/plazma 2D kesim: DXF
- CNC freze/torna 3D solid işleme: STEP
- 3D kabartma/organik model: STL (iyi toleransla)
5) CNC’de en çok sorun çıkaran “export” hataları
- mm/inch karışması (parça 25.4 kat büyür/küçülür)
- Spline’ların segmentlere bölünüp yüzeyde iz bırakması (özellikle kavisler)
- Çift kontur (aynı yolu iki kez kesme)
- Layer karmaşası (markalama çizgisi kesime gider)
- STL’de düşük çözünürlük (facetli yüzey)
Tek bir “en iyi format” yok; ama en doğru format, hedef kullanımına göre seçilen formattır.
CNC odaklı düşünürsek: 2D kesimde DXF, 3D solid paylaşımda STEP, teknik resimde PDF çoğu zaman en temiz akışı verir.